Archiefstuk // "De boot en het meisje"

In mijn column over Solomonica De Winter vermeldde ik het fictiedebuut van Jonathan van het Reve, "familie van", De boot en het meisje. De recensie daarvan stond nog niet op mijn blog, merkte ik achteraf. Bij deze dus een archiefstuk, een recensie uit 2007, indertijd verschenen in De Standaard.

 Reve debuteert

De boot en het meisje is een flinterdunne novelle over een ongelukkige liefde, met jonge mensen in de hoofdrollen. Leo is al jaren in stilte verliefd op zijn beste vriendin Rosa. Zij heeft helemaal niets in de gaten, totdat een toevallige conversatie haar de ogen opent. Waarna zij meteen haar biezen pakt. Leo moet dus helemaal alleen de woonboot gaan ophalen die hij in een opwelling gekocht heeft. De schuit is uiteraard nog niet goed en wel uit de haven vertrokken, of Leo ontdekt zijn beperkingen als kapitein. 

Jonathan van het Reve, de achterneef van Gerard Reve en de kleinzoon van Karel van het Reve, is vrij goed in het schrijven van dialogen; die maken dan ook 75% van de tekst uit. Het hoofdstuk ‘Donderdag’, waarin Rosa en Leo vrienden te eten krijgen, steekt er bovenuit. De scène is op verschillende manieren komisch. Het klikt niet tussen Rosa, Leo en de gasten. Na verloop van tijd zitten ze elkaar openlijk te jennen. En daarnaast is er nog het tragi-komische geluk van Leo, die het heerlijk vindt om samen met Rosa mensen te ontvangen, alsof ze een koppel zijn. Wie zou trouwens niet bevriend willen zijn met een vrouw als Rosa? Zegt ze Leo hem in de keuken: 

Niet zo onaardig doen. Het zijn heel lieve, interessante mensen, en het zijn goede vrienden van mij. We kunnen ze niet wegsturen. Mijn voorstel is om slaapmiddel in hun koffie te doen en ze met een betonnen onderbroek in de Houthaven te dumpen.

Humor en vlotte dialogen, ja, maar daarmee schrijf je nog geen memorabel debuut. Daarvoor is dit te veel een kladje, een hoofdstuk van wat misschien een roman zou kunnen worden. Het einde is ronduit ongeloofwaardig. Kapitein Leo wordt gered door de vorige eigenaar van de boot, die toevallig nog aan boord was. Hoe kan dat nu? Die moet toch al veel eerder gehoord en gevoeld hebben dat zijn boot (op de motor!) de haven uitvoer? 

De boot en het meisje ademt de verveling van jonge mensen met te veel vrije tijd en te veel geld, maar dat is nog geen reden om het boekje in verband te brengen met De Avonden, zoals her en der onvermijdelijk gebeurde. Volgens het tijdschrift HP/De Tijd is Reves debuut ‘een kleine aanklacht tegen de lamlendigheid van een bevoorrechte generatie’ – wat mij dunkt meer onthult over de leeftijd van de journalist dan over het boek. Dit is een verhaaltje over niets, met aardige dialogen en hier en daar een zinswending die de banaliteit overstijgt. Een mooi uitgegeven boekje, dat op één lijn kan staan met Het penisboek of Ik was twaalf en ik fietste naar school: een product dat je koopt omwille van de naam op de cover. Of niet koopt. Dat laatste lijkt me de verstandiger optie. 

Jonathan van het Reve, De boot en het meisje. Nijgh & Van Ditmar, 120 blz. Alleen nog tweedehands verkrijgbaar.