Ik las het in één ruk uit.
U denkt nu natuurlijk: dit kan alleen maar over een goed boek gaan. Echter, ik zat in het vliegtuig, Heather, the totality was het enige boek binnen handbereik en het telt 138 bladzijden. Wat kan een mens dan anders doen dan het in één ruk uitlezen?
Ik had hoge verwachtingen. Heather, the totality (mooie titel!) is het romandebuut van Matthew Weiner, showrunner en scenarist van de tv-serie Mad Men. Het schrijven van dit boek, zegt Weiner in het drie (3!) pagina’s tellende nawoord, was ‘a life-changing experience and a childhood dream realized’. Daarna bedankt hij de vele mensen die hem hebben geholpen bij het schrijven: de eerste lezers (onder wie The Sopranos-scenarist David Chase), meerdere redacteurs, de romancière/scenariste A.M. Homes, zijn echtgenote, kinderen, huisdieren en klein vee, tot en met een ‘writing assistant’. De lijst is lang en je zou denken dat een dergelijke hoeveelheid mensen alleen nodig kan zijn om een waar titanenwerk tot een goed einde te brengen, en niet een boekske van 138 bladzijden met veel witregels, lege vellen en een royale letter.
Genoeg over wat er niet is. Focussen we op wat er wel voorligt.
De Breakstones, Mark en Karen, zijn volslagen doorsnee. Hun dochter Heather is dat niet. Ze is niet alleen aantrekkelijk, maar ook nog eens door en door goed. Het gezinnetje heeft uitsluitend first world problems. Mark heeft goed geld verdiend maar voelt zich niettemin mislukt. Karen heeft al haar tijd en energie gestopt in de opvoeding van Heather, maar voelt zich niettemin ondergewaardeerd.
Elders in de VS heeft Robert (Bobby) Klasky echte problemen. Hij is een ongelukje van een drugsverslaafde moeder en heeft een vreselijke jeugd. Een samenloop van omstandigheden doet hem even in de gevangenis belanden, waaruit hij vooral onthoudt welke fout hij een volgende keer niet meer mag maken. Die volgende keer dient zich gauw genoeg aan, als hij meewerkt aan de verbouwingen in het flatgebouw van de Breakstones en geobsedeerd raakt door Heathers schoonheid. Heather heeft niets in de gaten, maar Mark ziet iets in Bobby’s ogen dat zijn nekharen recht overeind zet.
Bobby is overduidelijk het pistool dat van bij het begin op tafel wordt gelegd. Dat moet voor spanning zorgen, maar eigenlijk beperkt het vooral de mogelijke ontwikkelingen. Wat kan hier gebeuren?
(1) Bobby verkracht en vermoordt Heather (zoals hij van plan is).
U denkt nu natuurlijk: dit kan alleen maar over een goed boek gaan. Echter, ik zat in het vliegtuig, Heather, the totality was het enige boek binnen handbereik en het telt 138 bladzijden. Wat kan een mens dan anders doen dan het in één ruk uitlezen?
Ik had hoge verwachtingen. Heather, the totality (mooie titel!) is het romandebuut van Matthew Weiner, showrunner en scenarist van de tv-serie Mad Men. Het schrijven van dit boek, zegt Weiner in het drie (3!) pagina’s tellende nawoord, was ‘a life-changing experience and a childhood dream realized’. Daarna bedankt hij de vele mensen die hem hebben geholpen bij het schrijven: de eerste lezers (onder wie The Sopranos-scenarist David Chase), meerdere redacteurs, de romancière/scenariste A.M. Homes, zijn echtgenote, kinderen, huisdieren en klein vee, tot en met een ‘writing assistant’. De lijst is lang en je zou denken dat een dergelijke hoeveelheid mensen alleen nodig kan zijn om een waar titanenwerk tot een goed einde te brengen, en niet een boekske van 138 bladzijden met veel witregels, lege vellen en een royale letter.
Genoeg over wat er niet is. Focussen we op wat er wel voorligt.
De Breakstones, Mark en Karen, zijn volslagen doorsnee. Hun dochter Heather is dat niet. Ze is niet alleen aantrekkelijk, maar ook nog eens door en door goed. Het gezinnetje heeft uitsluitend first world problems. Mark heeft goed geld verdiend maar voelt zich niettemin mislukt. Karen heeft al haar tijd en energie gestopt in de opvoeding van Heather, maar voelt zich niettemin ondergewaardeerd.
Elders in de VS heeft Robert (Bobby) Klasky echte problemen. Hij is een ongelukje van een drugsverslaafde moeder en heeft een vreselijke jeugd. Een samenloop van omstandigheden doet hem even in de gevangenis belanden, waaruit hij vooral onthoudt welke fout hij een volgende keer niet meer mag maken. Die volgende keer dient zich gauw genoeg aan, als hij meewerkt aan de verbouwingen in het flatgebouw van de Breakstones en geobsedeerd raakt door Heathers schoonheid. Heather heeft niets in de gaten, maar Mark ziet iets in Bobby’s ogen dat zijn nekharen recht overeind zet.
Bobby is overduidelijk het pistool dat van bij het begin op tafel wordt gelegd. Dat moet voor spanning zorgen, maar eigenlijk beperkt het vooral de mogelijke ontwikkelingen. Wat kan hier gebeuren?
(1) Bobby verkracht en vermoordt Heather (zoals hij van plan is).
(2) Mark, de over-beschermende en panikerende vader, vermoordt Bobby.
(3) Mark goes Tirza en vermoordt zijn dochter.
(4) Scenario’s 2 en 3, maar dan met Karen Breakstone als de moordenares.
(5) Wat ik zelf nog het interessantste zou vinden: de bedreiging van buitenaf brengt de Breakstones tot zo’n staat van waanzin dat ze elkaar doden. Bobby heeft met de ontknoping ten slotte niets te maken.
Grootste gemene deler is, vrees ik, dat geen enkele van deze mogelijke ontknopingen erg origineel is. En aangezien Heather eendimensionaal goed is, voelde ik me ook amper begaan met haar lot. Ik was wel begaan met het lot van dit boek: zou dit, tegen alle verwachtingen in, toch nog goed komen?
De flap van Heather, the totality staat boordevol lof van grote namen. James Ellroy las het boek ‘in one gasping breath’ (misschien stond de airco in zijn vliegtuig te hoog?), Michael Gabon vergelijkt Weiner met Gustave Flaubert en Richard Yates, terwijl Claire Messud echo’s hoort van Patricia Highsmith. Gabon heeft het bovendien over ‘a deeply twisted twist’, verwijzend naar de pijnlijke anticlimax die het boek in de laatste tien bladzijden bereikt.
Ook Nick Cave en Philip Pullman zijn – moet het nog gezegd? – dol op Heather, the totality. Ik neem hen dat niet kwalijk. Na Mad Men ben ook ik geneigd om iets door de vingers te zien. En stilistisch is Weiners debuut gaaf: de taal mist een beetje persoonlijkheid, maar met helderheid en pretentieloosheid kun je bij mij wel een potje breken.
Toch moeten twee dingen me van het hart.
(1) Mad Men was sterk beïnvloed door het werk van John Cheever, de maestro van de voorstedelijke teleurstelling, de minstreel van het ‘is dit alles wat er is?’-gevoel. Het is duidelijk dat Weiner in Cheevers voetsporen treedt. Maar Cheever zou nooit zo’n gemaakt-spannende plot in elkaar vijzen als Weiner hier doet. Cheever behield altijd een kern van mysterie. Hij zou Mark en Karen nooit zo grof, wham bam thank you mam psychologisch geduid hebben, met een paar alinea’s over hun jeugd.
(3) Mark goes Tirza en vermoordt zijn dochter.
(4) Scenario’s 2 en 3, maar dan met Karen Breakstone als de moordenares.
(5) Wat ik zelf nog het interessantste zou vinden: de bedreiging van buitenaf brengt de Breakstones tot zo’n staat van waanzin dat ze elkaar doden. Bobby heeft met de ontknoping ten slotte niets te maken.
Grootste gemene deler is, vrees ik, dat geen enkele van deze mogelijke ontknopingen erg origineel is. En aangezien Heather eendimensionaal goed is, voelde ik me ook amper begaan met haar lot. Ik was wel begaan met het lot van dit boek: zou dit, tegen alle verwachtingen in, toch nog goed komen?
De flap van Heather, the totality staat boordevol lof van grote namen. James Ellroy las het boek ‘in one gasping breath’ (misschien stond de airco in zijn vliegtuig te hoog?), Michael Gabon vergelijkt Weiner met Gustave Flaubert en Richard Yates, terwijl Claire Messud echo’s hoort van Patricia Highsmith. Gabon heeft het bovendien over ‘a deeply twisted twist’, verwijzend naar de pijnlijke anticlimax die het boek in de laatste tien bladzijden bereikt.
Ook Nick Cave en Philip Pullman zijn – moet het nog gezegd? – dol op Heather, the totality. Ik neem hen dat niet kwalijk. Na Mad Men ben ook ik geneigd om iets door de vingers te zien. En stilistisch is Weiners debuut gaaf: de taal mist een beetje persoonlijkheid, maar met helderheid en pretentieloosheid kun je bij mij wel een potje breken.
Toch moeten twee dingen me van het hart.
(1) Mad Men was sterk beïnvloed door het werk van John Cheever, de maestro van de voorstedelijke teleurstelling, de minstreel van het ‘is dit alles wat er is?’-gevoel. Het is duidelijk dat Weiner in Cheevers voetsporen treedt. Maar Cheever zou nooit zo’n gemaakt-spannende plot in elkaar vijzen als Weiner hier doet. Cheever behield altijd een kern van mysterie. Hij zou Mark en Karen nooit zo grof, wham bam thank you mam psychologisch geduid hebben, met een paar alinea’s over hun jeugd.
(2) Eén van de dingen die ik waardeer aan de hedendaagse tv-series, is dat de Amerikaanse tv de B-genres omarmt. Horror, fantasy, western, scifi of een zoveelste bank heist.... de showrunners nemen die formulaire genres, die mallen waarop literaire schrijvers neerkijken, en maken er kunst van. Ik vind het dan ook redelijk shockerend, hoe Weiner hier terugvlucht naar erkend literair terrein. Een verliefdheid, een huwelijk, spanningen tussen ouders en kinderen... Is dit de auteur van Mad Men of die vreselijke Jonathan Franzen? Ene M.J. Hyland zegt op de flap dat dit boekje bewijst ‘there are still fresh and exciting ways to write fiction’ – maar dat doet het nu net niet. Wel integendeel: Weiner vlucht weg van de fresh and exciting ways to write fiction die hij met zo veel succes bewandelde op tv en maakt dit keer een wandelingetje over bekende paden.
Arme Bobby. Verwaarloosd door zijn fictionele moeder én door zijn geestelijke vader, die hem opoffert voor een slot zonder verrassing en erger nog: zonder betekenis. Zijn dood vertelt ons niets over de Breakstones, niets over sociale klassen, niets over de wereld die wij bewonen. Ze is niet meer dan een impulsieve daad, een kniesprongreflex zonder emotie.
De hardcover van Heather, the totality toont een foto van een mooi jong meisje, waar de transparante flap gouden golven overheen legt. Het is een pracht van een cover. Hij staat op naam van ene Rafaela Romaya. Zij is voor mij een ontdekking.
Matthew Weiner, Heather, the totality.
Canongate Books, 138 bladzijden, € 21,95.
Het boek ligt vanaf vandaag in de boekhandel.
De Nederlandse vertaling Heather, volmaakt,
Arme Bobby. Verwaarloosd door zijn fictionele moeder én door zijn geestelijke vader, die hem opoffert voor een slot zonder verrassing en erger nog: zonder betekenis. Zijn dood vertelt ons niets over de Breakstones, niets over sociale klassen, niets over de wereld die wij bewonen. Ze is niet meer dan een impulsieve daad, een kniesprongreflex zonder emotie.
De hardcover van Heather, the totality toont een foto van een mooi jong meisje, waar de transparante flap gouden golven overheen legt. Het is een pracht van een cover. Hij staat op naam van ene Rafaela Romaya. Zij is voor mij een ontdekking.
Matthew Weiner, Heather, the totality.
Canongate Books, 138 bladzijden, € 21,95.
Het boek ligt vanaf vandaag in de boekhandel.
De Nederlandse vertaling Heather, volmaakt,
van de hand van Paul van der Lecq,
verschijnt op 9 november bij De Bezige Bij (€ 16,99).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten