Tussen mei 2014 en april 2015 had ik op deze blog (en in de zomer van 2014 tegelijk op www.boekblad.nl) een reeks met de titel ‘Doorlezen of niet?’ Het uitgangspunt was simpel. Ik las de eerste 50 bladzijden van een nieuw boek, om te komen tot het antwoord op de vraag ‘Wil ik hierin doorlezen... of liever niet?’
Vorige week kreeg ik op de Boekenbeurs een roman in handen gedrukt. Ik las de eerste honderd bladzijden. Een gelegenheid om het stof van dit goeie ouwe formatje te blazen.
Doorlezen of niet, in... Kortgeknipt, de eerste roman voor volwassenen van jeugdboekenschrijfster Kristien Dieltiens (o.m. Kelderkind).
Buzz? Totaal niet. Recensies blijven uit, terwijl die er wèl kwamen voor de eerste roman-voor-volwassenen van die andere kinderboekencoryfee (Gerda Dendooven, Tabac). Jammerlijk over het hoofd gezien? Of werd er besloten te zwijgen uit mededogen? Ook dat gebeurt vaker dan de leek denkt.
Vooroordeel van de dag? Geen. Ik heb nooit eerder iets van Dieltiens gelezen. Dat de roman zich deels afspeelt in Spanje (waar ik woon) vind ik een leuk vooruitzicht.
De eerste honderd bladzijden... We beginnen in 1995, de dag waarop kapper André op pensioen gaat. (André is homoseksueel, kapper en in zijn vrije tijd travestiet. Ik ben niet gek op deze combinatie van homoclichés, maar goed, clichés hebben hun wortels in de realiteit, dus passons.)
Zijn dochter zet haar zoontje bij hem af, ongevraagd en ongewenst. ‘Je dropt kinderen niet onaangekondigd bij iemand. Punt andere regel. Zoiets spreek je op voorhand af’, moppert André.
Hij heeft voor deze opvatting gegronde redenen. In 1937 werd André/Angel zelf “gedropt”: weggehaald uit het door oorlog verscheurde Spanje en opgevangen in België.
Volgens flap en nawoord handelt Kortgeknipt over de niños de la guerra, de Spaanse oorlogsvluchtelingetjes van tachtig jaar geleden, en mutatis mutandis over de vluchtelingen van vandaag. Niettemin zitten we even later toch weer in zo’n typisch Vlaamse familieroman. Met een devote moeder en een vloekende vader, armoede en honger. Met een fijngevoelige tienjarige hoofdpersoon, die de verwoesting om hem heen maar moeilijk kan vatten. Dieltiens’ trammetje stopt bij alle bekende haltes van de jeugdliteratuur: jongensvriendschappen, treiterende broers, ontluikende seksualiteit, een oma die sterft... Verander de namen van personages en steden en het had zich in Vlaanderen kunnen afspelen.
Pardon, wat was de vraag? Zing mij, muze, de lof van eindredactie! Zing mij over de god met de rode pen, die duidelijk niet bij Kortgeknipt in de buurt is geweest. Anders hadden we niet gelezen over ‘een dagelijkse deken (...) dat...’, over ‘grote ovalen spiegels’, over ‘de satijn’, ‘het stevige big’ of over ‘de nonnen wiens...’ Het is de deken die, een ovale spiegel, het satijn, de big en wier borsten. Ja, wier klinkt oubollig, I know, maar dit is nu eenmaal hoe naamvallen werken.
Zing mij, nu je toch bezig bent, Muze, trouwens ook eens van de redacteur. Dat is die andere bewegingloze beweger, die de auteur had moeten behoeden voor stilistische struikelpartijen, met name het overdreven gebruik van beelden.
‘De stilte strekte zich midden op de tafel uit en raakte ons met lange, kille vingers aan, onbehaaglijk’, schrijft Dieltiens op bladzijde 78. ‘Ik was de eerste die hij te pakken kreeg, want ik kreeg het ijskoud.’ Ja, nogal wiedes: van kille vingers krijg je het ijskoud.
Op pagina 79: ‘De stilte die op zijn woorden volgde, legde zich neer op ieders bord, het vulde onze magen.’ Dus die lange, kille vingers zitten nu in hun slokdarm? Overigens, stilte is vrouwelijk, het moet dus ‘ze vulde onze magen’ zijn.
Hoe gelezen? Helaas met toenemend ongeduld. Gebrek aan tempo maar loepzuivere beeldspraak: oké. Vlot verteld maar met dubieuze beeldspraak: oké. Ik wil gerust íets met de mantel der liefde bedekken, maar trop is te veel.
Doorlezen? Dieltiens verzint allerlei situaties waarin dingen worden afgeknipt maar toch blijven bestaan: duidelijk een centrale metafoor in een roman over migratie. ‘Alles wat geamputeerd is, groeit verder.’ Maar na een kwart van het boek had ik nog steeds niet het gevoel dat het verhaal op gang is gekomen. Er is nog niets geknipt, en er is nog niets doorgegroeid. Het verhaal trappelt ter plaatse, terwijl beeldspraak woekert als onkruid. Waar is die fles glyfosaat als je ze nodig hebt?
Kristien Dieltiens, Kortgeknipt.
Uitgeverij Vrijdag, 367 bladzijden, € 22,50
Vorige week kreeg ik op de Boekenbeurs een roman in handen gedrukt. Ik las de eerste honderd bladzijden. Een gelegenheid om het stof van dit goeie ouwe formatje te blazen.
Doorlezen of niet, in... Kortgeknipt, de eerste roman voor volwassenen van jeugdboekenschrijfster Kristien Dieltiens (o.m. Kelderkind).
Buzz? Totaal niet. Recensies blijven uit, terwijl die er wèl kwamen voor de eerste roman-voor-volwassenen van die andere kinderboekencoryfee (Gerda Dendooven, Tabac). Jammerlijk over het hoofd gezien? Of werd er besloten te zwijgen uit mededogen? Ook dat gebeurt vaker dan de leek denkt.
Vooroordeel van de dag? Geen. Ik heb nooit eerder iets van Dieltiens gelezen. Dat de roman zich deels afspeelt in Spanje (waar ik woon) vind ik een leuk vooruitzicht.
De eerste honderd bladzijden... We beginnen in 1995, de dag waarop kapper André op pensioen gaat. (André is homoseksueel, kapper en in zijn vrije tijd travestiet. Ik ben niet gek op deze combinatie van homoclichés, maar goed, clichés hebben hun wortels in de realiteit, dus passons.)
Zijn dochter zet haar zoontje bij hem af, ongevraagd en ongewenst. ‘Je dropt kinderen niet onaangekondigd bij iemand. Punt andere regel. Zoiets spreek je op voorhand af’, moppert André.
Hij heeft voor deze opvatting gegronde redenen. In 1937 werd André/Angel zelf “gedropt”: weggehaald uit het door oorlog verscheurde Spanje en opgevangen in België.
Volgens flap en nawoord handelt Kortgeknipt over de niños de la guerra, de Spaanse oorlogsvluchtelingetjes van tachtig jaar geleden, en mutatis mutandis over de vluchtelingen van vandaag. Niettemin zitten we even later toch weer in zo’n typisch Vlaamse familieroman. Met een devote moeder en een vloekende vader, armoede en honger. Met een fijngevoelige tienjarige hoofdpersoon, die de verwoesting om hem heen maar moeilijk kan vatten. Dieltiens’ trammetje stopt bij alle bekende haltes van de jeugdliteratuur: jongensvriendschappen, treiterende broers, ontluikende seksualiteit, een oma die sterft... Verander de namen van personages en steden en het had zich in Vlaanderen kunnen afspelen.
Pardon, wat was de vraag? Zing mij, muze, de lof van eindredactie! Zing mij over de god met de rode pen, die duidelijk niet bij Kortgeknipt in de buurt is geweest. Anders hadden we niet gelezen over ‘een dagelijkse deken (...) dat...’, over ‘grote ovalen spiegels’, over ‘de satijn’, ‘het stevige big’ of over ‘de nonnen wiens...’ Het is de deken die, een ovale spiegel, het satijn, de big en wier borsten. Ja, wier klinkt oubollig, I know, maar dit is nu eenmaal hoe naamvallen werken.
Zing mij, nu je toch bezig bent, Muze, trouwens ook eens van de redacteur. Dat is die andere bewegingloze beweger, die de auteur had moeten behoeden voor stilistische struikelpartijen, met name het overdreven gebruik van beelden.
‘De stilte strekte zich midden op de tafel uit en raakte ons met lange, kille vingers aan, onbehaaglijk’, schrijft Dieltiens op bladzijde 78. ‘Ik was de eerste die hij te pakken kreeg, want ik kreeg het ijskoud.’ Ja, nogal wiedes: van kille vingers krijg je het ijskoud.
Op pagina 79: ‘De stilte die op zijn woorden volgde, legde zich neer op ieders bord, het vulde onze magen.’ Dus die lange, kille vingers zitten nu in hun slokdarm? Overigens, stilte is vrouwelijk, het moet dus ‘ze vulde onze magen’ zijn.
Hoe gelezen? Helaas met toenemend ongeduld. Gebrek aan tempo maar loepzuivere beeldspraak: oké. Vlot verteld maar met dubieuze beeldspraak: oké. Ik wil gerust íets met de mantel der liefde bedekken, maar trop is te veel.
Doorlezen? Dieltiens verzint allerlei situaties waarin dingen worden afgeknipt maar toch blijven bestaan: duidelijk een centrale metafoor in een roman over migratie. ‘Alles wat geamputeerd is, groeit verder.’ Maar na een kwart van het boek had ik nog steeds niet het gevoel dat het verhaal op gang is gekomen. Er is nog niets geknipt, en er is nog niets doorgegroeid. Het verhaal trappelt ter plaatse, terwijl beeldspraak woekert als onkruid. Waar is die fles glyfosaat als je ze nodig hebt?
Kristien Dieltiens, Kortgeknipt.
Uitgeverij Vrijdag, 367 bladzijden, € 22,50
Geen opmerkingen:
Een reactie posten